Partij score
Score op een schaal van 1 tot 10
Toelichting op deze score
Lokale autonomie en middelen
JA21 streeft naar een kleinere, dienstbare overheid en meer invloed van mensen op hun eigen leefomgeving, waarbij decentrale besluitvorming een belangrijke rol speelt. Een minister van Overheidsefficiëntie en Autonomie moet actief toezien op de toepassing van het subsidiariteitsbeginsel: de nationale overheid mag alleen taken op zich nemen als lokale overheden daartoe niet in staat zijn. JA21 is tegen de Spreidingswet voor d eopvang van asielzoekers omdat de lokale democratie hiermee buitenspel wordt gezet. De partij pleit voor een nationaal programma Democratisering en Regio waarbinnen Rijk, gemeenten, corporaties, schoolbesturen en andere partijen samenwerken om de inspraak van regio’s en achterstandswijken te vergroten. Voor wat betreft de Caribische gemeenten wil JA 21 juist meer regie van het Rijk om goed bestuur, veiligheid en rechtshandhaving te bevorderen.
Voor wat betreft de woningbouwopgave pleit JA21 voor een nieuwe nota Ruimte waarin woningbouwlocaties worden aangewezen, voor het stimuleren van fabrieksmatige bouw en voor betere benutting van de bestaande woningvoorraad door het optoppen, transformeren en splitsen van gebouwen en woningen. Ook wil de partij bejaardenhuizen bouwen – met schaalbare zorg in de omgeving – en gezamenlijke woonvormen voor ouderen faciliteren. JA21 wil een goede bereikbaarheid van de regio met een fijnmazig en betaalbaar netwerk van openbaar vervoer en een “in de wereld ongeëvenaarde” infrastructuur voor de fiets. De partij wil 0,04% van het BBP investeren in het openbaar vervoer om een goede mix van spoor, metro’s en sneltrams, stads- en regiobussen en belbussen te realiseren. De partij is tegen de ontmoediging van het autogebruik.
JA21 wil investeren in meer agenten op straat: de partij wil in plaats van één wijkagent op 5.000 inwoners naar één agent op 4.000 inwoners. Ook wil de partij gesloten wijkbureaus heropen, extra geld voor woningen voor verwarde personen (‘Skaeve Huse’), doelgerichter preventief fouilleren en een gezamenlijke aanpak van crimineel geld (‘patseraanpak’) door betrokken instanties. Gemeenten moeten meer mogelijkheden krijgen om risicobranches zoals belwinkels, geldwisselkantoren en shishalounges tegen te gaan. Ook pleit JA21 voor meer opvanglocaties voor slachtoffers van huiselijk geweld. Voor wat betreft de zorg wil de partij specialisten uit het ziekenhuis in wijkposten laten samenwerken met huisartsen zodat relatief eenvoudige zorg sneller en toegankelijker wordt. De partij wil betere samenwerking in jeugdzorgregio’s waarbij de regie en het budget voor jeugdzorg zo lokaal mogelijk worden ingericht zodat de lokale democratie beter kan toezien op een kwalitatief goede uitvoering. De kortingen op het gemeentefonds moeten van tafel zodat gemeenten voldoende geld hebben voor uitvoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning. JA21 wil het schoolzwemmen verplicht stellen.
Bescherming en vernieuwing
JA 21 wil een correctief bindend referendum invoeren. Ook is de partij voorstander van een gekozen burgemeester maar het partijprogramma geeft niet aan wat dit betekent voor de relatie met het college van B&W en de gemeenteraad.
Over dit thema
Democratisch bestuur op lokaal niveau is essentieel voor een goed functionerende democratie. In Nederland geldt het subsidiariteitsbeginsel: beleidsvorming vindt zoveel mogelijk plaats op het laagste niveau, dicht bij de burger. Lokaal waar het kan, centraal waar het moet. Gemeenten staan immers het dichtst bij de burger en hier kan participatie en zeggenschap van burgers het meest effectief plaatsvinden.
In hoeverre dragen de verkiezingsprogramma’s bij aan de versterking van het lokale bestuur? Ondersteunen ze de gemeenten door middel van wet- en regelgeving en financiële middelen? Of versterken zij juist de nationale greep op de gemeentelijke autonomie? In hoeverre zetten de partijen zich in om de lokale democratie weerbaarder te maken en doen zij voorstellen voor democratische versterking en vernieuwing op lokaal niveau?
Hier hebben we op gelet
Verantwoording
The Hague Academy for Local Governance is een non-profit met het doel de lokale democratie wereldwijd te versterken. Wij bieden praktijkgerichte trainingen aan in binnen- en buitenland.