Partij score
Score op een schaal van 1 tot 10
Toelichting op deze score
Lokale autonomie
Het CDA wil meer ruimte in de regelgeving om lokaal te doen wat lokaal nodig is, een lagere verantwoordingslast, en meer ruimte voor de menselijke maat in beleid. Regels en financiële afspraken moeten meerjarig en betrouwbaar zijn. Het Rijk moet investeren in sterke interbestuurlijke samenwerking. Voor taken die het Rijk bij decentrale overheden belegt moeten voldoende financiële middelen beschikbaar geworden gesteld. De partij pleit voor een gegarandeerde ondergrens voor de autonome ruimte van gemeentelijke begrotingen: het samenlevingsdeel. Dit samenlevingsdeel waarborgt autonomie van gemeenten om te investeren in sport, cultuur, verenigingen, vrijwilligers en buurtprogramma’s die de lokale samenleving versterken.
Het CDA wijst op de rol van gemeenten en provincie bij toegankelijk openbaar vervoer, gebouwen en arbeid voor mensen met een beperking. De partij pleit ervoor dat het Rijk en de gemeenten een Sportakkoord opstellen om mensen te stimuleren meer te bewegen. Ook moet een groter deel van de cultuurmiddelen naar de regio gaan en moeten lokale omroepen worden versterkt. Het CDA pleit voor regionale samenwerkingen tussen onderwijsinstellingen, grote bedrijven, beginnende start-ups, lokale overheden en de regionale ontwikkelingsmaatschappijen. Ook wil de partij dat gemeenten in de vestigingsvoorwaarden voor nieuwe bedrijven eisen kunnen stellen aan de huisvesting van arbeidsmigranten en toegang tot een vaste school voor hun kinderen. De partij pleit voor een lokaal informatieloket en een overzicht van schulden en betalingscapaciteit van mensen om schuldenproblematiek lokaal aan te kunnen pakken. In overleg met gemeenten wil het CDA komen tot vereenvoudiging en een basisniveau van gemeentelijke regelingen voor inkomensondersteuning, met mogelijkheden voor maatwerk.
Voor wat betreft integratie wil het CDA een proactieve inzet van gemeenten om statushouders aan een baan te helpen en gemeenten moeten rapporteren over de resultaatafspraken voor de inburgering van nieuwkomers. Ook wordt van gemeenten gevraagd zich extra in te zetten voor vrouwelijke statushouders, jonge kinderen en achterblijvers. Het CDA stimuleert gemeenten om van elkaar te leren en succesvolle initiatieven landelijk uit te rollen.
Voor wat betreft veiligheid pleit het CDA ervoor dat Rijksoverheid, lokale overheden en veiligheidsregio’s samen buurtcrisisteams opzetten van burgers die bij rampen en crises kunnen worden ingezet, gericht op het vergroten van de weerbaarheid. De partij wil duidelijker regelgeving voor jeugdzorg en wil lichte hulpvragen in de eigen omgeving oppakken, o.a. investeringen in verenigingen, maatschappelijk werk en andere ondersteunende instanties. Gemeenten moeten zich samen met aanbieders inzetten om de omvang en intensiteit van de zorg terug te brengen. Aanbestedingen voor de WMO worden versimpeld en samenwerking over domeinen heen tussen gemeenten, zorgverzekeraars, zorgkantoren en zorgaanbieders worden gestimuleerd. De partij wil wettelijk regelen dat gemeenten actief meer passende respijtzorg aanbieden aan mantelzorgers.
Op het gebied van woningbouw wil het CDA meer regie van het Rijk. De partij pleit voor standaardisatie van regels en het schrappen van bovenwettelijke eisen vanuit gemeenten. De partij doet meerdere voorstellen om (bezwaar)procedures te vereenvoudigen. Ook pleit het CDA voor een leegstandsheffing en -verordening en een bouwplicht binnen twee jaar bij het verlenen van een omgevingsvergunning. Verder mogen gemeenten woningdelen vergunningvrij toestaan en nieuwbouwwoningen reserveren voor eigen inwoners of specifieke doelgroepen, zoals leraren, agenten en zorgmedewerkers. Het CDA wil investeren in wegen, ov en fietspaden om steden en buurten leefbaar en bereikbaar te maken. Er komen omgevingsvisies voor groeisteden die groen, klimaat-adaptief bouwen, ontmoeting en nabijheid van voorzieningen borgen en gemeenten worden verplicht om een verduurzamingsplan per wijk te maken. Ook stimuleert het CDA gemeenten en provincies bij creatieve initiatieven die (duurzame) mobiliteit en flexvervoer organiseren. Het initiatief City Deal ‘Ruimte voor lopen’ wil de partij verbreden naar meer gemeenten en het fietsbeleid moet onderdeel worden van het jaarlijks overleg tussen Rijk en regio.
Bescherming en vernieuwing
Het CDA wil naast gemeentelijke fusies ook opsplitsing of verkleining van gemeenten mogelijk maken. Om het lokale bestuur te versterken pleit de partij voor meer tijd voor gemeenteraadsleden om hun werk te doen, herziening van de verlofregelingen voor volksvertegenwoordigers en afspraken met werkgevers over politiek verlof. De ondersteuning van gemeenteraadsleden wordt versterkt en de inzet van commissieleden wordt wettelijk geborgd. De partij wil stevig handhaven op bedreiging en intimidatie van publieke ambtsdragers worden die hen hinderen in hun functioneren. Daarnaast wil de partij werken aan bewustwording en trainingen op het gebied van corruptie, onder andere bij gemeenten.
Over dit thema
Democratisch bestuur op lokaal niveau is essentieel voor een goed functionerende democratie. In Nederland geldt het subsidiariteitsbeginsel: beleidsvorming vindt zoveel mogelijk plaats op het laagste niveau, dicht bij de burger. Lokaal waar het kan, centraal waar het moet. Gemeenten staan immers het dichtst bij de burger en hier kan participatie en zeggenschap van burgers het meest effectief plaatsvinden.
In hoeverre dragen de verkiezingsprogramma’s bij aan de versterking van het lokale bestuur? Ondersteunen ze de gemeenten door middel van wet- en regelgeving en financiële middelen? Of versterken zij juist de nationale greep op de gemeentelijke autonomie? In hoeverre zetten de partijen zich in om de lokale democratie weerbaarder te maken en doen zij voorstellen voor democratische versterking en vernieuwing op lokaal niveau?
Hier hebben we op gelet
Verantwoording
The Hague Academy for Local Governance is een non-profit met het doel de lokale democratie wereldwijd te versterken. Wij bieden praktijkgerichte trainingen aan in binnen- en buitenland.